Niedawne badania oparte na danych z misji Cassini i Juno podważają długo utrzymywane założenie, że księżyc Saturna Tytan i księżyc Jowisza Europa zawierają łatwo dostępne pod powierzchnią oceany. Chociaż oba księżyce pozostają przedmiotem zainteresowania naukowego, nowe dowody sugerują, że ich potencjał w zakresie obecności ciekłej wody pod lodową skorupą jest bardziej złożony – i być może mniej obiecujący – niż wcześniej sądzono.
Tytan: błotniste wnętrzności, a nie globalny ocean
Przez lata naukowcy snuli teorię, że Tytan, ze swoją wyjątkową powierzchnią bogatą w węglowodory, pod swoją lodową skorupą kryje także globalny ocean wody i amoniaku. Pomysł ten poparły obserwacje ruchów na powierzchni, która wydawała się zbyt płynna dla stałego wnętrza. Jednak ponowna analiza danych z misji Cassini przeprowadzona przez badaczy z Laboratorium Napędów Odrzutowych NASA sugeruje co innego.
Zamiast stałego oceanu Tytan wydaje się mieć gliniaste wnętrze z kieszeniami ciekłej wody. To poprawione zrozumienie lepiej pasuje do wszystkich istniejących danych, chociaż podaje w wątpliwość pierwotną nadzieję na środowisko łatwe do zamieszkania. Nadchodząca misja Dragonfly, której wystrzelenie zaplanowano na rok 2028, będzie wyposażona w sejsmometr umożliwiający głębsze poznanie wewnętrznej struktury Tytana i uzyskanie dokładniejszych odpowiedzi.
„Czasami myśl o Tytanie bez oceanu wciąż jest szokująca” – przyznaje Flavio Petricca, planetolog z JPL.
Europa: grubsza skorupa lodowa ogranicza interakcję powierzchni oceanu
Europa, kolejny wiodący kandydat na ocean podpowierzchniowy, może być również mniej dostępna, niż początkowo sądzono. Nowe dane uzyskane przez misję Juno wskazują, że lodowa skorupa Europy jest prawdopodobnie grubsza niż wcześniej szacowano – być może ma głębokość do 32 kilometrów. Grubość ta zmniejsza prawdopodobieństwo znaczących interakcji między oceanem a powierzchnią, co ma kluczowe znaczenie dla oceny możliwości zamieszkania.
Radiometr mikrofalowy misji Juno był w stanie zebrać te dane w ciągu zaledwie pięciu minut, co wykazało skuteczność współczesnego rozpoznania kosmicznego. Chociaż jest to wciąż tylko szacunkowa informacja, stanowi pierwszy bezpośredni fizyczny pomiar grubości lodowej skorupy Europy.
Dlaczego to jest ważne
Poszukiwanie życia poza Ziemią zależy w dużej mierze od identyfikacji środowisk, w których występuje woda w stanie ciekłym. Zarówno Tytan, jak i Europa zostały uznane za liderów ze względu na podejrzenia występowania podpowierzchniowych oceanów. Te nowe odkrycia nie wykluczają możliwości istnienia życia, ale podnoszą poprzeczkę w zakresie tego, co stanowi środowisko nadające się do zamieszkania w naszym Układzie Słonecznym.
Debata na temat natury tych oceanów uwydatnia znaczenie ciągłej ponownej oceny danych i potrzebę specjalnych misji, takich jak Europa Clipper (NASA) i Jupiter Icy Moons Explorer (ESA), w celu gromadzenia dokładniejszych pomiarów. Nadchodzące lata będą kluczowe dla udoskonalenia naszej wiedzy na temat tych tajemniczych satelitów.
Te poprawione szacunki podkreślają kluczową zasadę planetologii: Założenia muszą być stale kwestionowane, a dane weryfikowane w miarę postępu technologii. Ciągła eksploracja Tytana i Europy będzie w dalszym ciągu kształtować nasze rozumienie światów oceanicznych, nawet jeśli okażą się one bardziej złożone, niż oczekiwano.
