Recent onderzoek van NASA’s Cassini- en Juno-missies heeft twijfel doen rijzen over de lang gekoesterde veronderstelling dat Saturnusmaan Titan en Jupiters maan Europa gemakkelijk toegankelijke ondergrondse oceanen herbergen. Hoewel beide manen wetenschappelijk intrigerend blijven, suggereren nieuwe gegevens dat hun potentieel voor vloeibaar water onder hun ijzige korst complexer is – en potentieel minder veelbelovend – dan eerder werd gedacht.
Titan: een modderig interieur, geen mondiale oceaan
Jarenlang theoretiseerden wetenschappers dat Titan, met zijn unieke koolwaterstofrijke oppervlak, ook een mondiale oceaan van water en ammoniak onder zijn ijskoude schil verborg. Dit idee werd ondersteund door observaties van oppervlaktebewegingen die te vloeibaar leken voor een solide interieur. Een heronderzoek van de gegevens van de Cassini-missie door onderzoekers van het Jet Propulsion Laboratory van NASA suggereert nu echter iets anders.
In plaats van een ononderbroken oceaan lijkt Titan een modderig interieur te hebben, onderbroken door zakken met vloeibaar water. Dit herziene inzicht sluit beter aan bij alle bestaande gegevens, hoewel het de aanvankelijke hoop op een gemakkelijk bewoonbare omgeving in twijfel trekt. De komende Dragonfly-missie, die in 2028 van start gaat, zal een seismometer aan boord hebben om de interne structuur van Titan verder te onderzoeken en meer definitieve antwoorden te geven.
“Soms is het nog steeds schokkend om Titan zonder oceaan te zien”, geeft Flavio Petricca toe, een planetaire wetenschapper bij JPL.
Europa: een dikkere ijsschelp beperkt de interactie tussen de oceaan en het oppervlak
Europa, een andere belangrijke kandidaat voor het herbergen van een ondergrondse oceaan, is mogelijk ook minder toegankelijk dan aanvankelijk werd gedacht. Nieuwe gegevens van de Juno-missie geven aan dat de ijzige schil van Europa waarschijnlijk dikker is dan eerder werd geschat – mogelijk tot wel dertig kilometer diep. Deze dikte verkleint de kans op significante interactie tussen de oceaan en het oppervlak, wat cruciaal is voor het beoordelen van de bewoonbaarheid.
De microgolfradiometer van de Juno-missie kon deze gegevens in slechts vijf minuten verzamelen, wat de efficiëntie van moderne ruimteverkenning aantoont. Hoewel dit nog steeds een schatting is, vertegenwoordigt het de eerste directe fysieke meting van de dikte van de Europese ijsschelpen.
Waarom dit belangrijk is
De zoektocht naar leven buiten de aarde is sterk afhankelijk van het identificeren van omgevingen waar vloeibaar water voorkomt. Zowel Titan als Europa werden als koplopers beschouwd vanwege hun vermoedelijke ondergrondse oceanen. Deze nieuwe bevindingen sluiten de mogelijkheid van leven niet uit, maar leggen de lat hoger voor wat een bewoonbare omgeving in ons zonnestelsel is.
Het debat over de aard van deze oceanen benadrukt het belang van voortdurende herevaluatie van gegevens en de noodzaak van speciale missies zoals Europa Clipper (NASA) en Jupiter Icy Moons Explorer (ESA) om nauwkeurigere metingen te verzamelen. De komende jaren zullen van cruciaal belang zijn voor het verfijnen van ons begrip van deze raadselachtige manen.
Deze herziene beoordelingen onderstrepen een sleutelprincipe in de planetaire wetenschap: aannames moeten voortdurend worden uitgedaagd en gegevens moeten opnieuw worden onderzocht naarmate de technologie vordert. De voortdurende verkenning van Titan en Europa zal ons begrip van oceaanwerelden blijven vormen, zelfs als die werelden complexer blijken te zijn dan verwacht.
